ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙ
Πολλές φορές τα ζευγάρια θεωρώντας πως ένα διαζύγιο επιβαρύνει ψυχολογικά τα παιδιά τους παραμένουν σε γάμους που περιέχουν εντάσεις, επιθετικές συμπεριφορές και έλλειψη σεβασμού, δίνοντας έτσι στα παιδιά μια στρεβλή εικόνα της έννοιας του γάμου και της οικογένειας. Σίγουρα, ένα διαζύγιο κλονίζει τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Αν θα μετατραπεί το συγκεκριμένο γεγονός σε τραυματική εμπειρία για το παιδί, εξαρτάται από τον χειρισμό των ίδιων των γονιών ο οποίος ποικίλει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και την προσωπικότητα του.
Οι αντιδράσεις των παιδιών στο θέμα του χωρισμού των γονιών τους επηρεάζονται άμεσα από την ηλικία στην οποία βρίσκεται το παιδί. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν ως μοναδική τους βάση την οικογένεια τους, που για αυτά αποτελεί το «κέντρο του κόσμου», με αποτέλεσμα όταν διαταράσσεται αυτή η πηγή ασφάλειας τους να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις αιτίες του χωρισμού και να ενοχοποιούν τον εαυτό τους για αυτό το γεγονός. Επίσης, βιώνουν το διαζύγιο ως απόρριψη και αντιδρούν με επιθετικότητα, παλινδρομούν σε προηγούμενες συμπεριφορές, παρουσιάζουν αυξημένη προσκόλληση στον έναν γονέα, φοβούμενα και δεύτερη «εγκατάλειψη». Επιπρόσθετα, παρουσιάζουν διαταραχές στον ύπνο( λιγότερες ή περισσότερες ώρες, ανήσυχος ύπνος, εφιάλτες) αλλά και στο φαγητό τους( απώλεια όρεξης ή αύξηση της). Για τα παιδιά που βρίσκονται στην σχολική ηλικία παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν για το διαζύγιο ,ως όρο, από το κοινωνικό τους περιβάλλον, δεν μπορούν να αποδεχτούν το γεγονός ότι οι γονείς τους θα πάψουν να είναι μαζί και η οικογένεια τους θα αλλάξει μορφή. Έτσι παρουσιάζουν αδυναμία συγκέντρωσης ,κάτι που επηρεάζει την σχολική απόδοση τους, λένε ψέματα ,κλείνονται στον εαυτό τους και εκδηλώνουν ξεσπάσματα θυμού και έντασης.
Για έναν έφηβο τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Έχει αντιληφθεί το πρόβλημα που υπάρχει στην σχέση των γονιών του και πιθανόν να θεωρεί το διαζύγιο μια φυσική εξέλιξη των πραγμάτων, όσο και αν αυτό τον στεναχωρεί. Κάποια παιδιά αποστασιοποιούνται και κάποια άλλα παίρνουν το μέρος του ενός γονιού κατηγορώντας τον άλλον. Ακόμα και όταν ένας ενήλικας βιώνει τον χωρισμό των γονιών του περνά από μια αρκετά δύσκολη ψυχολογική διαδικασία, αφού εκτός από το ότι πρέπει να χειριστεί, συναισθηματικά, αυτό το γεγονός καλείται να συμβουλέψει, να στηρίξει και ενίοτε να κρίνει τους γονείς του, λειτουργώντας περισσότερο ως διαμεσολαβητής.
Πέρα όμως από τις παραπάνω άμεσες συνέπειες ενός διαζυγίου στον ψυχισμό των παιδιών, μακροπρόθεσμα, οι ενήλικες που ως παιδιά έζησαν το διαζύγιο των γονιών τους και ιδιαίτερα όταν ήταν ένα «δύσκολο» διαζύγιο, συνήθως είναι επιφυλακτικοί όσο αφορά τις προσωπικές τους σχέσεις ή ακόμα να προχωρούν σε γάμους που η κατάληξη τους είναι η ίδια με αυτή της σχέσης των γονιών τους.
Παρολαυτά, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, προκειμένου να βοηθηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν και να ξεπεράσουν τη δύσκολη περίοδο, αυτή του χωρισμού των γονιών τους, έτσι ώστε ο ψυχικός «τραυματισμός» των παιδιών να είναι όσο το δυνατόν μικρότερος.
Όπως :
1. Η ανακοίνωση του χωρισμού να γίνεται και από τους δύο γονείς στα παιδιά
2. Να τα διαβεβαιώνουν συνεχώς πως δεν ευθύνονται αυτά για τον χωρισμό και πως οι ίδιοι θα συνεχίσουν να τα αγαπούν και δεν θα τα εγκαταλείψουν.
3. Να υπάρχει κατανόηση στην οποιαδήποτε δύσκολη ή άσχημη συμπεριφορά του παιδιού
4. Να πραγματοποιούνται συχνές συναντήσεις των παιδιών με τον γονέα που λείπει από το σπίτι.
5. Να μην κατηγορείται ποτέ ο άλλος γονέας στο παιδί
6. Να ενημερωθεί ο δασκαλός/καθηγητής του παιδιού για το διαζύγιο
7. Να φροντίζουν και οι δύο γονείς για τις ανάγκες των παιδιών
8. Εάν οι γονείς θεωρούν ότι δεν μπορούν από μόνοι τους να διαχειριστούν το θέμα των παιδιών ως προς τον χωρισμό τους, να απευθύνονται σε ειδικούς για την σωστότερη προσέγγιση και αντιμετώπιση του θέματος.
(Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ιατρικά Νέα", Τεύχος 3 )
Βρεττού Γεωργία
Κοινωνική Λειτουργός
Κέντρο Ημέρας Αργοστολίου
Μ.Κ.Ο. Αλληλεγγύη
Λεωφ.Βεργωτή, 18
Τηλ.: 26710-27426
Πολλές φορές τα ζευγάρια θεωρώντας πως ένα διαζύγιο επιβαρύνει ψυχολογικά τα παιδιά τους παραμένουν σε γάμους που περιέχουν εντάσεις, επιθετικές συμπεριφορές και έλλειψη σεβασμού, δίνοντας έτσι στα παιδιά μια στρεβλή εικόνα της έννοιας του γάμου και της οικογένειας. Σίγουρα, ένα διαζύγιο κλονίζει τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Αν θα μετατραπεί το συγκεκριμένο γεγονός σε τραυματική εμπειρία για το παιδί, εξαρτάται από τον χειρισμό των ίδιων των γονιών ο οποίος ποικίλει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και την προσωπικότητα του.
Οι αντιδράσεις των παιδιών στο θέμα του χωρισμού των γονιών τους επηρεάζονται άμεσα από την ηλικία στην οποία βρίσκεται το παιδί. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν ως μοναδική τους βάση την οικογένεια τους, που για αυτά αποτελεί το «κέντρο του κόσμου», με αποτέλεσμα όταν διαταράσσεται αυτή η πηγή ασφάλειας τους να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις αιτίες του χωρισμού και να ενοχοποιούν τον εαυτό τους για αυτό το γεγονός. Επίσης, βιώνουν το διαζύγιο ως απόρριψη και αντιδρούν με επιθετικότητα, παλινδρομούν σε προηγούμενες συμπεριφορές, παρουσιάζουν αυξημένη προσκόλληση στον έναν γονέα, φοβούμενα και δεύτερη «εγκατάλειψη». Επιπρόσθετα, παρουσιάζουν διαταραχές στον ύπνο( λιγότερες ή περισσότερες ώρες, ανήσυχος ύπνος, εφιάλτες) αλλά και στο φαγητό τους( απώλεια όρεξης ή αύξηση της). Για τα παιδιά που βρίσκονται στην σχολική ηλικία παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν για το διαζύγιο ,ως όρο, από το κοινωνικό τους περιβάλλον, δεν μπορούν να αποδεχτούν το γεγονός ότι οι γονείς τους θα πάψουν να είναι μαζί και η οικογένεια τους θα αλλάξει μορφή. Έτσι παρουσιάζουν αδυναμία συγκέντρωσης ,κάτι που επηρεάζει την σχολική απόδοση τους, λένε ψέματα ,κλείνονται στον εαυτό τους και εκδηλώνουν ξεσπάσματα θυμού και έντασης.
Για έναν έφηβο τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Έχει αντιληφθεί το πρόβλημα που υπάρχει στην σχέση των γονιών του και πιθανόν να θεωρεί το διαζύγιο μια φυσική εξέλιξη των πραγμάτων, όσο και αν αυτό τον στεναχωρεί. Κάποια παιδιά αποστασιοποιούνται και κάποια άλλα παίρνουν το μέρος του ενός γονιού κατηγορώντας τον άλλον. Ακόμα και όταν ένας ενήλικας βιώνει τον χωρισμό των γονιών του περνά από μια αρκετά δύσκολη ψυχολογική διαδικασία, αφού εκτός από το ότι πρέπει να χειριστεί, συναισθηματικά, αυτό το γεγονός καλείται να συμβουλέψει, να στηρίξει και ενίοτε να κρίνει τους γονείς του, λειτουργώντας περισσότερο ως διαμεσολαβητής.
Πέρα όμως από τις παραπάνω άμεσες συνέπειες ενός διαζυγίου στον ψυχισμό των παιδιών, μακροπρόθεσμα, οι ενήλικες που ως παιδιά έζησαν το διαζύγιο των γονιών τους και ιδιαίτερα όταν ήταν ένα «δύσκολο» διαζύγιο, συνήθως είναι επιφυλακτικοί όσο αφορά τις προσωπικές τους σχέσεις ή ακόμα να προχωρούν σε γάμους που η κατάληξη τους είναι η ίδια με αυτή της σχέσης των γονιών τους.
Παρολαυτά, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, προκειμένου να βοηθηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν και να ξεπεράσουν τη δύσκολη περίοδο, αυτή του χωρισμού των γονιών τους, έτσι ώστε ο ψυχικός «τραυματισμός» των παιδιών να είναι όσο το δυνατόν μικρότερος.
Όπως :
1. Η ανακοίνωση του χωρισμού να γίνεται και από τους δύο γονείς στα παιδιά
2. Να τα διαβεβαιώνουν συνεχώς πως δεν ευθύνονται αυτά για τον χωρισμό και πως οι ίδιοι θα συνεχίσουν να τα αγαπούν και δεν θα τα εγκαταλείψουν.
3. Να υπάρχει κατανόηση στην οποιαδήποτε δύσκολη ή άσχημη συμπεριφορά του παιδιού
4. Να πραγματοποιούνται συχνές συναντήσεις των παιδιών με τον γονέα που λείπει από το σπίτι.
5. Να μην κατηγορείται ποτέ ο άλλος γονέας στο παιδί
6. Να ενημερωθεί ο δασκαλός/καθηγητής του παιδιού για το διαζύγιο
7. Να φροντίζουν και οι δύο γονείς για τις ανάγκες των παιδιών
8. Εάν οι γονείς θεωρούν ότι δεν μπορούν από μόνοι τους να διαχειριστούν το θέμα των παιδιών ως προς τον χωρισμό τους, να απευθύνονται σε ειδικούς για την σωστότερη προσέγγιση και αντιμετώπιση του θέματος.
(Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ιατρικά Νέα", Τεύχος 3 )
Βρεττού Γεωργία
Κοινωνική Λειτουργός
Κέντρο Ημέρας Αργοστολίου
Μ.Κ.Ο. Αλληλεγγύη
Λεωφ.Βεργωτή, 18
Τηλ.: 26710-27426
